Decreto sobre os libros sacramentais parroquiais

Don Fernando García Cadiñanos, pola graza de Deus e da Sede Apostólica Bispo de Mondoñedo-Ferrol

A Igrexa sempre velou para que os diversos libros parroquiais se escriban con exactitude, se protexa a intimidade dos datos persoais dos fieis, e se utilicen e conserven estes datos cunha finalidade pastoral e histórica.

A Conferencia Episcopal Española elaborou na reunión da XCV Asemblea Plenaria, celebrada os días 19 ao 23 de abril de 2010, unhas «Orientacións acerca dos Libros Sacramentais Parroquiais» que axuden aos fins sinalados.

Que ditas Orientacións foron actualizadas con data 1 de febreiro de 2017.

Pois ben, en virtude das facultades que me concede o Código de Dereito Canónico (c. 535),

DECRETO

Que dita actualización das “Orientacións acerca dos Libros Sacramentais Parroquiais” se apliquen na Diocese de Mondoñedo-Ferrol.

Que estas Orientacións entren en vigor o día quince de agosto, solemnidade de Asunción da nosa Señora.

Confío que todos os párrocos e persoas que actualmente utilicen os libros parroquiais poñan en práctica estas Orientacións.

Dado en Mondoñedo-Ferrol, ao vinte e seis de xullo de 2023.

+ Fernando García Cadiñanos
Bispo de Mondoñedo-Ferrol

Por disposición do Sr. Bispo:
Félix Villares Mouteira
Chanceler-Secretario Xeral


Orientacións acerca dos libros sacramentais parroquiais 

ACTUALIZACIÓN DIOCESANA DO TEXTO APROBADO NA XCV ASEMBLEA PLENARIA DA CONFERENCIA EPISCOPAL ESPAÑOLA

A Igrexa, que foi adiantada no moderno Dereito rexistral, ten que seguir velando para asegurar a exactitude e conservación dos seus Rexistros, así como para garantir a súa función de dar a necesaria publicidade aos datos neles contidos, e facilitar o seu acceso a quen teña un interese lexítimo.

Os modernos medios de reprodución e comunicación facilitan excesivamente a posibilidade de falsificación de documentos ou a súa manipulación, así como a súa difusión indiscriminada, co consecuente perigo de atentar contra a seguridade xurídica e o dereito á intimidade dos fieis.

Un dos dereitos recoñecidos a todos os fieis é o dereito á protección da súa propia intimidade (cf. c. 220). Por iso a Igrexa sempre procurou que os datos persoais dos fieis que obran no seu poder a través dos diversos libros parroquiais, fosen dilixentemente custodiados e só se puidesen proporcionar a quen tivese un interese lexítimo no seu coñecemento (cf. cc. 383, 384 e 470 CIC 17). Coincide nisto coa moderna sensibilidade que levou a moitos países para crear as respectivas Axencias de Protección de Datos Persoais.

Asegurar a permanencia e inalterabilidade dos datos, así como a súa oportuna confidencialidade, aconsella que os rexistros parroquiais se sigan levando nos libros tradicionais. En efecto, non é seguro que os medios técnicos actuais garantan a permanencia dos datos recollidos e editados por medios informáticos. Ademais, a levanza tradicional constitúe unha garantía ulterior para salvagardar a súa xenuína natureza, debido a que a súa informatización podería facelos susceptibles, en determinados casos, de cualificalos como ficheiros, suxeitos a unha normativa estatal allea ao seu verdadeiro carácter, que non só é xurídico e histórico, senón tamén pastoral.

ORIENTACIÓNS

Aínda que sexan moitos os celosos pastores que xa observan as cautelas pertinentes, a Conferencia Episcopal, considerou conveniente emanar as presentes Orientacións de modo que se facilite aos párrocos uns criterios uniformes nun tema tan importante.

I. Dos libros sacramentais e os seus responsables

1. En cada Parroquia hanse de levar os libros sacramentais establecidos polo Dereito, polo menos o de Bautismos, Matrimonios, Defuntos (cf. c. 535 § 1) e Confirmacións (cf. I Decreto CEE, art. 5).

2. O encargado dos libros sacramentais parroquiais é o Párroco. O Párroco pode delegar esta función nun Vigairo Parroquial. Para que outra persoa distinta do Vigairo parroquial ostente esa responsabilidade deberá ter delegación escrita do Sr. Bispo ou Vigairo Xeral.

3. Só as persoas ás que se refire o número anterior están lexitimadas para asinar as partidas sacramentais.

4. Os libros sacramentais forman parte dos arquivos parroquiais protexidos polo establecido no artigo 1.6 do Acordo sobre Asuntos Xurídicos entre a Santa Sé e o Estado español, polo que se pode denegar o acceso a calquera autoridade civil non autorizada polo Ordinario.

5. Os libros sacramentais non son ficheiros, no sentido do artigo 3 b) da Lei Orgánica 15/1999 de Protección de Datos de Carácter Persoal, polo que non hai que comunicar a súa existencia ao Rexistro Xeral de Protección de Datos.

6. Os libros parroquiais que no momento do seu peche teñan unha antigüidade superior aos cen anos depositaranse no Arquivo histórico diocesano, sen prexuízo da propiedade, que seguirá sendo da parroquia, e acreditarase mediante o correspondente certificado, que se unirá ao Inventario parroquial.

II. Das anotacións e notas marxinais

7. As anotacións nos libros sacramentais conterán todos os datos previstos na lexislación tanto xeral como particular (cf. cc. 877, 895, 1121 etc.)/ etc.).

8. No libro de Bautismos, no seu caso, efectuaranse notas marxinais nas que se faga constar a recepción da Confirmación, e o referente ao estado dos fieis por razón do matrimonio, da adopción, da orde sacra, da profesión perpetua nun instituto relixioso e do cambio de rito (cf. c. 535 § 2).

9. No libro de Matrimonios, no seu caso, efectuaranse notas marxinais nas que se faga constar, de forma sucinta, a convalidación, a declaración de nulidade ou a resolución pontificia de disolución de matrimonio intre e non consumado.

III. Levanza dos libros

10. Os libros, en soporte de papel, poderán ser libros ordinarios de rexistro, ou ben editados con esta finalidade. En todo caso exclúense os libros formados por impresos editados e cumprimentados por computador.

11. É necesario que o párroco dea comezo e peche a todo libro sacramental. Para darlle comezo debe sinalarse este feito brevemente no seu primeiro folio, facendo constar a data, os datos identificativos esenciais do Encargado do libro, número de páxinas do libro etc. Igualmente ao darlle peche, pero na seguinte páxina á última escrita. En ambos os casos débese datar, asinar e selar a páxina correspondente.

12. Os datos han de escribirse con rotulador de tinta líquida ou pluma estilográfica, nunca con bolígrafos ordinarios ou derivados.

13. Se ao estender un extracto ou certificado, non se coñece algún dos datos solicitados, o espazo (tamén no caso de notas marxinais) non se debe deixar en branco, senón cruzarse cunha liña diagonal co fin de evitar unha eventual manipulación.

14. Se dentro dun libro deixáronse involuntariamente unha ou varias páxinas en branco, deben anularse cubríndoas de lado a lado mediante unha única raia en diagonal, coa mesma finalidade expresada no número anterior.

15. No caso de que ao inscribir, anotar, ou certificar cometeuse algún erro material, non debe sobrescribirse ou utilizar líquidos de borrar, senón invalidar a palabra ou palabras incorrectas trazando unha leve liña recta sobre elas e delimitadas entre paréntese para, a continuación, indicar, sempre en nota ao pé de páxina, a validez da corrección coa palabra «Vale», asinando posteriormente a nota. En caso contrario podería poñerse en dúbida a súa autenticidade.

16. O documento só quedará validado coa firma manuscrita, lexible, e o selo da Parroquia.

17. É aconsellable o uso de tinta de cor para o tampón de selaxe. É necesario que o sinal do selo se superpoña a unha parte da firma ou do texto co fin de previr posibles manipulacións.

18. Os datos requiridos nos libros sacramentais han de ser cumprimentados con extrema dilixencia, a man e con letra clara e lexible, incluíndo os correspondentes índices ordenados alfabeticamente por apelidos. Só estes manuscritos teñen valor oficial.

19. Para calquera rectificación ou alteración de partidas, sexan erros, omisións ou cambios efectuados no Rexistro Civil, requírese a autorización do Ordinario. Cada cambio ou alteración farase constar na partida consignando, polo menos, a referencia do documento que acredite dita modificación.

IV. Expedientes matrimoniais

20. Todos os expedientes matrimoniais deben conservarse no arquivo parroquial. Unha vez agrupados por anos, han de numerarse correlativamente e, posteriormente, han de gardarse en caixas de arquivo.

21. As notificacións recibidas coa indicación de ser cumprimentadas no seu respectivo Libro de Bautismos, deben ser arquivadas no correspondente expediente matrimonial, xa numerado na forma descrita.

22. As copias dos expedientes matrimoniais destinados a outras Dioceses enviaranse a través da propia Curia diocesana, que será quen os transmita á Curia de destino.

V. Conservación e custodia dos libros

23. Os libros parroquiais custodiaranse no arquivo parroquial, nun armario que proporcione as necesarias garantías de conservación e seguridade, e sempre baixo chave. Só o párroco ou o seu delegado terán acceso ao armario.

24. No caso de unidades pastorais formadas por diversas parroquias, os libros parroquiais poderán conservarse no arquivo dunha delas.

VI. Acceso e consulta dos libros

25. Corresponde ao Párroco ou ao delegado de acordo con o establecido no n. 2 expedir certificacións ou copias autorizadas dos asentos ou anotacións rexistrais referentes ao fiel que as solicite.

26. Os certificados ou extractos poden estenderse ben escritos a man ou mecanografados, pero sempre cumprimentados no modelo propio da Diocese e validados pola firma do Párroco ou do delegado de acordo co n. 2, e polo selo parroquial. Os certificados que haxan de producir efectos fóra da Diocese han de ser legalizados polo Ordinario. No caso de que vaian redactados nunha lingua non oficial na Diocese de destino, acompañaranse de tradución ao español.

27. Todos os fieis teñen dereito a recibir persoalmente certificacións ou copias autorizadas daqueles documentos contidos nos libros parroquiais que, sendo públicos pola súa natureza, refíranse ao seu estado persoal.

28. O interesado, salvo que sexa coñecido persoalmente polo Párroco ou o delegado conforme ao n. 2, deberá acreditar documentalmente a súa personalidade, e indicar o fin para o que se solicita a certificación.

29. Poderán expedirse tamén certificacións ou copias cando o interesado solicíteo a través do propio cónxuxe, pais, irmáns, fillos ou procurador legal. Nestes casos o interesado deberá, ademais, indicar os datos identificativos do parente ou procurador e acreditados documentalmente.

30. Non se expedirán certificacións ou copias autorizadas cando non quede acreditado o interese lexítimo e a personalidade do interesado e, no seu caso, do familiar ou procurador. Hase de gardar copia do documento que acredite os referidos datos do interesado e do familiar ou procurador.

31. Salvo que dispoña outra cousa o Ordinario, a documentación relativa aos rexistros sacramentales dos últimos cen anos ha de quedar pechada á libre e pública consulta, xa que é reservada pola súa propia natureza. A partir desa data pasará a considerarse documentación histórica.

32. As solicitudes de datos con finalidades xenealóxicas referidos aos últimos cen anos só se atenderán cando o interesado solicite datos sobre os seus ascendientes directos ata o segundo grao inclusive.

33. En ningún caso débese permitir a consulta directa, manipulación, gravación ou reprodución total ou parcial dos libros sacramentales que se atopen nas parroquias.

34. A microfilmación, dixitalización, ou calquera outra iniciativa de tratamento global ou parcial do arquivo requirirá a autorización escrita do Bispo.

35. Os libros parroquiais non poderán sacarse do arquivo parroquial, salvo nos casos mencionados no número 24.

36. Calquera dúbida sobre a oportunidade de estender certificados ou copias autorizadas dos libros sacramentales haberá de consultarse co Ordinario.

Mondoñedo-Ferrol, 26 de xullo de 2023

Artículos relacionados

Síguenos

5,484FansMe gusta
4,606SeguidoresSeguir
1,230SuscriptoresSuscribirte

Últimas publicaciones

Etiquetas