Sempre me gustou a idea de que a festa de Pentecoste viñese ser como os aniversarios da Igrexa. Ben podemos dicir que nesa data, co impulso do Espírito que descende sobre María e os primeiros discípulos en oración, comeza dunha maneira formal o camiño da Igrexa. Unha Igrexa, como comunidade de cristiáns, que está chamada a seguir no mundo a mesma misión de Xesús: ser portadora da salvación, garante da mensaxe evanxélica, fogar onde facer experiencia do Resucitado, comunidade que facilita o encontro con Cristo, instrumento para levar adiante a construción do Reino.
O bautismo é o sacramento a través do cal entramos a formar parte desta Igrexa. Como en tantas ocasións nos lembra o papa Francisco “o primeiro sacramento, o que sela para sempre a nosa identidade e do que teriamos que estar sempre orgullosos é o do bautismo […]. A nosa primeira e fundamental consagración afunde as súas raíces no noso bautismo. A ninguén bautizaron cura, nin bispo. Bautizáronnos laicos e é o signo indeleble que nunca ninguén poderá eliminar. Fainos ben lembrar que a Igrexa non é unha elite dos sacerdotes, dos consagrados, dos bispos, senón que todos formamos o santo pobo fiel de Deus”.
Ese común bautismo que nos dá dignidade e carta de cidadanía para participar na Igrexa lémbranos tamén que temos un posto que ocupar nesta familia eclesial para levar adiante a súa misión. Desde a corresponsabilidade no que é de todos, desde a diversidade e diferenza que supón cada vocación e desde a complementariedade dos diferentes carismas para ben do conxunto eclesial.
Nese sentido, os laicos tedes unha dobre misión. Ante todo, a transformación do noso mundo desde o voso compromiso nas diferentes realidades sociais nas que habitualmente vos inserides: a familia, o traballo, a política, a economía, a vida pública, o coidado da casa común. É esta vosa primeira e principal tarefa, da que estamos tan necesitados en canto a presenza significativa. A caridade política na seu máis amplo sentido é o ámbito propio do compromiso bautismal. Aí é onde se manifesta habitualmente o ser cristián.
Pero tamén a vocación laical pódese desenvolver ao interior da vida da Igrexa asumindo responsabilidades, non delegacións, no quefacer eclesial: tanto no celebrativo, como no caritativo ou evanxelizador. Nese sentido quero reflexionar sobre o que vimos traballando ao longo deste curso na nosa diocese de Mondoñedo-Ferrol. Refírome á urxencia de espertar, identificar, formar e acompañar vocacións para os diferentes ministerios eclesiais, especialmente como animadores da comunidade.
Cada vez máis descubrimos a urxencia de que existan persoas concretas nas nosas parroquias e unidades pastorais que, xunto ao ministerio ordenado, sexan referentes nas nosas comunidades de maneira que as reúnan, as acompañen, as coiden na súa formación e atención á súa fraxilidade… Ata o de agora viñemos construíndo unha Igrexa excesivamente clerical, onde os sacerdotes foron o “factótum”. Sobre eles pivotaba practicamente todo. Pero xa o Concilio Vaticano II redescubriu a importancia do bautismo e a corresponsabilidade de todos no que é de todos. E a sinodalidade da que o papa Francisco nos fala tanto, convídanos a camiñar xuntos nesa diversidade.
A pervivencia das nosas comunidades depende, en gran parte, da nosa capacidade de suscitar estas persoas que animen. E non só porque haxa cada vez menos sacerdotes, senón pola propia esencia eclesial. A festa de Pentecoste pode ser unha boa ocasión para reflexionar seriamente sobre o teu posto e misión no interior da Igrexa. Non podemos ser meros espectadores pasivos, consumidores do eclesial ou simples colaboradores. Non podemos camiñar a rebufo. Habemos de ocupar o noso posto na comunidade cristiá para que esta sexa viva e auténtico pobo de Deus.
E xunto a iso, Pentecoste convídanos a orar. Pidamos ao Espírito Santo que suscite nas nosas comunidades estas persoas que queiran e poidan ser auténticos animadores da comunidade. Que tras o conveniente proceso formativo poidan recibir un día o respaldo dun ministerio instituido na Igrexa. E que, desta maneira, as nosas comunidades poidan seguir reuníndose, coidándose e sendo ese referente tan necesario que sirva de escudo ante unha crecente secularización.
O voso irmán e amigo,
+Fernando, bispo de Mondoñedo-Ferrol